تلاش دانشمندان برای کشف هزاران ویروس مشترک بین انسان و حیوان

به گزارش خبرگزاری مهر، پژوهشگران تعدادی از این ویروس‌ها را شناسایی کرده و گفته‌ اند شناخت بقیه آنها می تواند مانع از بروز امراض فراگیر در آینده شود.

این گروه از محققان هزینه کشف ویروس‌های پستانداران را حدود ۶ میلیارد دلار تخمین زده اما تاکید داشته‌ اند که حتی این مبلغ سنگین، بخشی ناچیز از هزینه مبارزه با حتی یک مورد بیماری فراگیر در جهان است.

پرفسور "ایان لپکین" مدیر مرکز تحقیقات امراض عفونی و مصونیت در دانشگاه کلمبیا در آمریکا می گوید منظور محققان، در واقع شناخت تمامی انواع ویروس‌هایی است که پستانداران حامل آنها هستند به نحوی که بیشترین اطلاعات مربوط به عناصر تعیین کننده میزان خطرزایی آنها برای انسان به دست آید.

منشا نزدیک به ۷۰ درصد از ویروس‌های بیماری‌زا برای انسان، مانند ویروس HIV، ویروس عامل بیماری ابولا و بیماری جدید "عارضه تنفسی خاورمیانه" حیوانات وحشی هستند. با این همه، تا کنون ابعاد این مساله شناسایی نشده است.

ویروس عامل بیماری عارضه تنفسی خاورمیانه سال گذشته توسط یک ویروس شناس مصری و پس از بررسی علت درگذشت یک بیمار در عربستان سعودی کشف شد و در سال جاری، سازمان بهداشت جهانی بروز همین عارضه در چند نقطه دیگر را تایید کرده است.

تحقیقاتی که پس از آن در آمریکا و بنگلادش انجام گرفت نشان داد که نوعی خفاش موسوم به "روباه پرنده" ناقل ویروس این بیماری است. این جانور همچنین حامل ویروس نیپا Nipah  است که در صورت سرایت به انسان، مرگبار خواهد بود.

پژوهشگران با بررسی بیش از 1800  نمونه جمع آوری شده از خفاشان به ارزیابی نحوه انتقال سایر عوامل بیماریزا از پستانداران به انسان پرداخته‌اند.

نتیجه این تحقیقات کشف حدود شصت نوع مختلف ویروس بوده که اکثر آنها پیشتر شناخته نشده بودند. گروه تحقیقاتی بر اساس این مطالعه، پیش‌بینی کرده است که پستانداران حامل دست کم سیصد و بیست هزار ویروس شناخته نشده هستند.

به گفته پژوهشگران، شناسایی این ویروس‌ها این امکان را می‌دهد که بتوان احتمال بروز بیماری‌های فراگیر را پیش بینی کرد و به اقدامات پیشگیرانه در برابر آنها مبادرت ورزید.

پروفسور لیپکین می گوید : البته نمی توانیم همه حیوانات موجود در کره زمین را بررسی کنیم اما می‌توانیم تا حد امکان موارد محتمل‌تر را مورد توجه قرار دهیم." تکمیل طرحی با این هدف، حدود ده سال به طول می‌انجامد و چند میلیارد دلار هزینه دارد.

وی افزود: با وجود اینکه بودجه اجرای چنین طرحی سنگین به نظر می‌رسد، اما در مقایسه با منافع آن در جلوگیری از بروز امراض فراگیر، مبلغ گزافی نیست. شناسایی ویروس‌های عامل بیماری به معنی آن است که به محض بروز نشانه‌های آن، می توان به اقدامات لازم دست زد و مانع از گسترش بیماری شد.

تحقیقاتی دیگری که نتیجه آن به تازگی منتشر شده ، به کشف دویست و چهل ویروس ناشناخته در مناطقی از دنیا منجر شد که در آنها، انسان و حیوانان در مجاورت هم زندگی می‌کنند.

"جاناتان بال" استاد دانشگاه ناتینگهام انگلیس می گوید دست اندرکاران این تحقیقات عمدتا توجه خود را بر خفاش‌ها متمرکز کردند زیرا این حیوان عامل بروز چند نوع بیماری در انسان بوده است.

در عین حال، باید به یاد داشت که خفاش به طور دست جمعی و در گروه‌های بزرگ زندگی می‌کند و این حیوان در بسیاری از نقاط جهان پراکنده است. درنتیجه، انجام تحقیقات در مورد آن سودمند است.

پرفسور بال افزوده است که این موضوع که آیا سایر پستانداران هم حامل و ناقل انواع دیگری از ویروس‌های بیماری‌زا برای انسان هستند یا نه موضوع مهمی است که باید از طریق تحقیقات بیشتر پاسخ آن را یافت. نتیجه چنین تحقیقات، به پیش‌بینی و مهار بهتر امراض در آینده کمک می‌کند.

وی گفته است که تعداد ویروس‌های پستانداران بسیار زیاد است و به عنوان مثال، فقط در مورد خفاش، بیش از یکهزار گونه مختلف از این جانور وجود دارد و آزمایش این حیوان و سایر پستانداران، برای شناسایی ویروس‌های قابل انتقال به انسان جالشی مهم است.

نتایج این تحقیقات در نشریه  mBio منتشر شده است.